25 Σεπτεμβρίου 1912: Ο Αργυροκαστρίτης Οπλαρχηγός του Ηπειρωτικού Κομιτάτου Ιωάννης Πουτέτσης πέφτει ηρωικά μαχόμενος κατά των Οθωμανών στην Τσούκα

Από τις σημαντικότερες προσωπικό­τητες του αντάρτικου αγώνα στην Ηπει­ρο ήταν ο Ιωάννης Πουτέτσης, από την περιοχή του Αργυροκάστρου. Ο Πουτέ­τσης, που έφερε το ψευδώνυμο Καπετάν Βοργιάς, με τη συμμετοχή του σε ένοπλες επιχειρήσεις στα ηπειρωτικά βουνά, από το 1906, σταδιακά αναδείχθηκε στις τάξεις του Ηπειρωτικού Κομιτάτου. Στις αρχές Οκτωβρίου του 1908, αφού διέ­φυγε τη σύλληψη ύστερα από τουρκική ενέδρα, ονομάσθηκε οπλαρχηγός στο χωριό Δραγουμή. Χρησιμοποιώντας ως ορμητήριο το μοναστήρι της Αγίας Πα­ρασκευής στα Πράμαντα, διεξήγαγε αρ­κετές μάχες τόσο με τα τουρκικά στρα­τεύματα όσο και με αντίστοιχες αλβανι­κές και ρουμανικές ομάδες ατάκτων.

Δεν έλειψαν και απρόοπτες εξελί­ξεις, όπως όταν οι οθωμανικές αρχές κατέσχεσαν, τον Οκτώβριο του 1908, ύ­στερα από έφοδο στο κρησφύγετά του Πουτέτση. 40 πρωτόκολλα ορκωμοσίας μυημένων στελεχών. Η θέση του Πουτέ­τση κατέστη ιδιαίτερα επισφαλής, ό­μως, αφού κατάφερε να γλιτώσει από το κυνηγητό που είχαν εξαπολύσει ενα­ντίον του οι αρχές, ειδοποίησε εγκαί­ρως τους 40 συμπατριώτες του, ώστε να διαφύγουν τη σύλληψη. Το συγκεκριμέ­νο περιστατικό, παρόλο που δεν είχε τραγική κατάληξη, προκάλεσε ανησυχία στα οργανωτικά στελέχη του Κομιτάτου και υπήρξε η αφορμή για τη δημιουργία ενός περισσότερο συμπαγούς δικτύου πληροφοριών. Ο Πουτέτσης. δρώντας στην ύπαιθρο με το απόσπασμά του, κα­τάφερε σε πολλές περιπτώσεις να προστατεύει τους ντόπιους πληθυσμούς από τις αλβανικές και ρουμανικές ένο­πλες ομάδες, καθώς και από τις αυθαι­ρεσίες των οργάνων των οθωμανικών αρχών. Ταυτόχρονα, κατά την ένοπλη δράση του, συχνά απευθυνόταν στους χωρικούς και μιλούσε για τη χριστιανική πίστη, γι' αυτό και έλαβε τα προσωνύμια «Παπαγιάννης» και «Αγιος Κοσμάς»,

Φυσικά συνεργάστηκε στενά και με τις εκκλησιαστικές αρχές, όπως με τον μη­τροπολίτη Παραμυθιάς Νεόφυτο, αλλά και με τα ανταρτικά σώματα που δρού­σαν στην περιοχή του ποιμνίου του.

ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Η ικανοποίηση ενός, ακόμη, κύματος αλβανικών αιτημάτων από την Πύλη, τον Ιούλιο του 1912, προκάλεσε σύσσωμη την αντίδραση των Ηπειρωτών, που εκ­φράστηκε με μαζικές τηλεγραφικές δια­μαρτυρίες προς την Κωνσταντινούπολη, στις οποίες τόνιζαν την ελληνικότητα της περιοχής καθώς και την αντίθεσή τους στις σχετικές απόπειρες βίαιου εξαλβανισμού της Ηπείρου, ενώ ζήτησαν από την Πύλη και την προστασία του Οθωμανικού Στρατού απά τις επιθέσεις αλβανικών συμμοριών, που ήταν ιδιαίτε­ρα έντονες στην περιοχή του Αργυροκά­στρου. Τελικά αυτού του είδους η κινη­τοποίηση υπήρξε μάταιη και οι τουρκι­κές αρχές προχώρησαν στον διορισμό Αλβανών αξιωματούχων στην Ηπειρο. Επιπρόσθετα, Αλβανοί κακοποιοί και φυ­γόδικοι στρατολογήθηκαν ως χωροφύ­λακες, με αποτέλεσμα να πολλαπλασια­στούν οι ληστρικές επιδρομές.

Σε απάντηση αυτής της προκλητικής οθωμανικής πολιτικής δεν άργησε να ε­νταθεί η ένοπλη δραστηριότητα του Ηπειρωτικού Κομιτάτου. Από τον Ιούνιο του 1912 είχαν εισέλθει στην Ηπειρο τρία ανταρτικά σώματα, υπό τους Καραγεώργο. Περιστέρη και Επαμεινώνδα Παπανίκο. Στο τελευταίο εντάχθηκαν πολ­λά μέλη του Κομιτάτου από την περιοχή του Μετσόβου. Δεν έλειψαν και οι πρω­τοβουλίες Ελλήνων πατριωτών που προ­έβησαν σε ενέργειες που δεν είχαν την έγκριση της ηγεσίας της οργάνωσης. Ετσι, στις 27 Ιουλίου, δολοφονήθηκε ο πρόεδρος της αλβανικής λέσχης που εί­χε ιδρυθεί στα Ιωάννινα, ενέργεια όμως που εξέθεσε την ελληνική πλευρά ενώ­πιον των τουρκικών αρχών και έδωσε το έναυσμα για μαζικές φυλακίσεις. Η δολο­φονία πιθανότατα διαπράχθηκε από τον Γρηγόριο Φαρμάκη, από την περιοχή του Αργυροκάστρου, ανιψιό του οπλαρχη­γού Πουτέτση. χωρίς όμως να έχει προη­γηθεί σχετική εντολή από το Κομιτάτο ή το προξενείο.

Την πλέον δυναμική δράση επέδειξε και πάλι το απόσπασμα Πουτέτση, το ο­ποίο πέρασε τα σύνορα στις αρχές Αυ­γούστου και κατευθύνθηκε αρχικά προς τη Θεσπρωτία. Σκοπός του αποσπάσμα­τος ήταν να καταλήξει στις περιοχές Αργυροκάστρου και Δέλβινου, ώστε να προστατεύσει τους ελληνικούς πληθυ­σμούς από τις ακρότητες αλβανικών ο­μάδων, Τις επόμενες εβδομάδες δόθη­καν σκληρές μάχες, όχι μόνο με άτακτα τμήματα μουσουλμάνων Αλβανών αλλά και με τις τουρκικές διωκτικές αρχές. Ο Πουτέτσης κατόπιν διαταγής από το Ηπειρωτικό Κομιτάτο αναχώρησε από Αραχωβίτσα. πέρασε τον Καλαμά, την ε­παρχία Πωγωνίου και έφτασε στις 13 Σε­πτεμβρίου στην Κρανιά του Δέλβινου. Εκεί έλαβε χώρα συμπλοκή με τμήματα αλβανικών συμμοριών, που αποκρού­σθηκαν με επιτυχία και τράπηκαν σε φυγή. Ενώ όμως το κυνηγητό κατά τουΠουτέτση γινόταν όλο και πιο έντονο, στις 25 Σεπτεμβρίου βρέθηκε περικυ­κλωμένος, στο χωριό Τσούκα του Δέλβινου. από τουρκικό απόσπασμα επικου­ρούμενο από Αλβανούς ατάκτους. Στην άνιση σύγκρουση που ακολούθησε, βρή­κε μαζί και με άλλους συμπολεμιστές του τον θάνατο. 

Η απώλεια του Πουτέτση, ενός από τους ικανότερους οπλαρ­χηγούς της Α’ Διεύθυνσης, είχε πολύ σο­βαρό αντίκτυπο, τον καιρό μάλιστα που το Ηπειρωτικό Κομιτάτο επεδίωκε την ε­νίσχυση της ένοπλης δραστηριότητας για την αντιμετώπιση των τουρκικών και αλβανικών τμημάτων που δρούσαν στην Ήπειρο και μάλιστα λίγες μόνο ημέρες πριν ξεσπάσει ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος.

από www.amyntika.gr